Πλειστηριασμοί: Πώς αναστέλλονται και μέχρι πότε- Τι φέρνει ο νέος Πτωχευτικός – Γράφει η Κατερίνα Φραγκάκη

Γράφει η δικηγόρος, Κατερίνα Φραγκάκη
Πώς αναστέλλονται οι πλειστηριασμοί έως τις 31/5/2021 και τι αλλάζει με τον Νέο Πτωχευτικό για όσους χρωστούν;
Με το άρθρο 83 του Ν. 4764/2020 μετατέθηκε η έναρξη ισχύος του νέου Πτωχευτικού Νόμου Ν. 4738/2020 στις 1/6/2021, ενώ συνεχίζει να ισχύει ο Ν. Κατσέλη , με αποτέλεσμα να μπορούν να κατατεθούν νέες αιτήσεις του Νόμου και να ανασταλούν όσοι πλειστηριασμοί έχουν οριστεί έως τις 31/5/2021.
Μέχρι πότε δίδεται η δυνατότητα νέων αιτήσεων του Ν. 3869/2010 (Νόμος Κατσέλη);
Έως τις 31/5/2021 κατατίθενται νέες αιτήσεις του Νόμου Κατσέλη. Από την 1η Ιουνίου 2021 παύει η δυνατότητα υποβολής νέων αιτήσεων σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3869/2010 (Α’ 130).
Όσες αιτήσεις του Νόμου Κατσέλη έχουν κατατεθεί θα εκδικαστούν κανονικά σύμφωνα με τις διατάξεις του;
Ναι, οι εκκρεμείς διαδικασίες κατά τον χρόνο έναρξης ισχύος του νέου πτωχευτικού κώδικα εξελίσσονται κανονικά σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3869/2010.
Έχει οριστεί ημερομηνία πλειστηριασμού, όμως δεν έχω καταθέσει αίτηση του Ν. Κατσέλη. Αν καταθέσω έως τις 31/5/2021 θα σώσω το σπίτι μου;
Ναι, εξαιτίας της παράτασης ισχύος του. Με την ολοκλήρωση της κατάθεσης της αίτησης του Ν. 3869/2010 προσδιορίζεται η ημέρα επικύρωσης, κατά την οποία είτε επικυρώνεται ο ενδεχόμενος προδικαστικός συμβιβασμός από τον Ειρηνοδίκη είτε συζητείται το ενδεχόμενο αίτημα για την έκδοση προσωρινής διαταγής και τη λήψη προληπτικών μέτρων κατ’ εφαρμογή του άρθρου 781 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Έως τότε απαγορεύεται η λήψη καταδιωκτικών μέτρων κατά του οφειλέτη όσον αφορά τις απαιτήσεις των πιστωτών που έχουν περιληφθεί στην αίτηση του και η μεταβολή της πραγματικής και νομικής κατάστασης της περιουσίας του. Ως εκ τούτου ο πλειστηριασμός ή η κατάσχεση αυτόματα αναστέλλεται και προστατεύεται αυτομάτως, τόσο η πρώτη κατοικία όσο και τα υπόλοιπα περιουσιακά στοιχεία και οι καταθέσεις.
Αν καταθέσω σήμερα νέα αίτηση του Νόμου Κατσέλη, ενώ δεν είχα καταθέσει πριν από τις 28/2/2019, μπορώ να ζητήσω να εξαιρεθεί η περιουσία μου από τη ρευστοποίηση και να προστατευτεί;
Μόνο για τις αιτήσεις που είχαν κατατεθεί έως τις 28 Φεβρουαρίου του 2019 ίσχυε η προστασία της πρώτης κατοικίας από τη ρευστοποίηση. Ο οφειλέτης μπορούσε μέχρι εκείνη την ημερομηνία να υποβάλει στο δικαστήριο πρόταση εκκαθάρισης και σχέδιο διευθέτησης οφειλών ζητώντας να εξαιρεθεί από την εκποίηση βεβαρημένο ή μη με εμπράγματη ασφάλεια ακίνητο.
Ποιες ήταν οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή στην προστασία;
Στο πρόσωπο του οφειλέτη έπρεπε να πληρούνται σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις: α) το συγκεκριμένο ακίνητο χρησιμεύει ως κύρια κατοικία του, β) το μηνιαίο διαθέσιμο οικογενειακό του εισόδημα δεν υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, όπως αυτές προσδιορίζονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 5 του παρόντος, προσαυξημένες κατά εβδομήντα τοις εκατό (70%), γ) η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας κατά το χρόνο συζήτησης της αίτησης δεν υπερβαίνει τις εκατόν ογδόντα χιλιάδες (180.000) ευρώ για τον άγαμο οφειλέτη, προσαυξημένη κατά σαράντα χιλιάδες ευρώ (40.000) ευρώ για τον έγγαμο οφειλέτη και κατά είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ ανά τέκνο και μέχρι τρία (3) τέκνα και δ) ο οφειλέτης είναι συνεργάσιμος δανειολήπτης, βάσει του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών, όπου αυτός εφαρμόζεται. Το σχέδιο διευθέτησης οφειλών έπρεπε να ορίζει ότι ο οφειλέτης θα καταβάλλει το μέγιστο της δυνατότητας αποπληρωμής του και ότι καταβάλλει ποσό τέτοιο ώστε οι πιστωτές του δεν θα βρεθούν, χωρίς τη συναίνεσή τους, σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτήν στην οποία θα βρίσκονταν σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης.
Τι αλλάζει από 1/6/2021 για όσους έχουν οφειλές;
Οι διαδικασίες που εισάγονται με Νόμο 4738/2020 είναι εναρμονισμένες με τις διατάξεις της Οδηγίας 1023/2019 «περί πλαισίου για την προληπτική αναδιάρθρωση, την απαλλαγή από τα χρέη και τις ανικανότητες ή την έκπτωση οφειλετών, καθώς και περί μέτρων βελτίωσης των διαδικασιών αυτών, και για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2017/1132 (Οδηγία για την αναδιάρθρωση και την αφερεγγυότητα)» καθώς διασφαλίζεται ότι οι βιώσιμες επιχειρήσεις και οι επιχειρηματίες που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσχέρειες θα έχουν πρόσβαση σε αποτελεσματικά εθνικά πλαίσια προληπτικής αναδιάρθρωσης τα οποία θα τους επιτρέψουν να συνεχίσουν τη λειτουργία τους·
Πότε απαλλάσσεται ο οφειλέτης από τα χρέη;
Δίδεται η δυνατότητα όλων των φυσικών προσώπων να απαλλαγούν από χρέη εντός τριετίας από την κήρυξη της πτώχευσης εκτός αν ελέγχονται για δόλιες ενέργειες ή αρνούνται να συνεργαστούν με τα όργανα της πτώχευσης. Μάλιστα, στην περίπτωση που τα φυσικά πρόσωπα που πτωχεύουν εισφέρουν στη πτωχευτική περιουσία στοιχεία σημαντικής αξίας, όπως λ.χ. την κύρια κατοικία τους, η απαλλαγή επέρχεται ταχύτερα, μετά την πάροδο ενός έτους από την κήρυξη της πτώχευσης. Με τον τρόπο αυτό ο νόμος ανταποκρίνεται στην υπόδειξη της οδηγίας για την αναδιάρθρωση και την αφερεγγυότητα για την εφαρμογή των διατάξεων περί απαλλαγής από τα χρέη στους καταναλωτές το συντομότερο δυνατόν.
Ποιες λύσεις θα έχουν οι οφειλέτες από 1/6/2021;
A. Ρύθμιση οφειλών: Ο νόμος ρύθμισης οφειλών και παροχής δεύτερης ευκαιρίας δίνει τη δυνατότητα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις να ρυθμίσουν όλες τις οφειλές τους: προς δημόσιο (ΑΑΔΕ), ασφαλιστικά ταμεία (ΕΦΚΑ), τράπεζες και διαχειριστές δανείων (funds, servicers). Η ρύθμιση είναι μακροχρόνια, σε έως 240 δόσεις για το δημόσιο. Εφόσον ο οφειλέτης αποτελεί ευάλωτο νοικοκυριό, τότε το κράτος επιδοτεί τα δάνεια με εξασφάλιση στην πρώτη κατοικία του.
B. Απαλλαγή οφειλών – Δεύτερη ευκαιρία: Ο νόμος ρύθμισης οφειλών και παροχής δεύτερης ευκαιρίας δίνει τη δυνατότητα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις να απαλλαγούν από όλες τις οφειλές τους, έναντι όλων των πιστωτών τους, εφόσον δεν δύνανται να εξυπηρετήσουν μια μακροχρόνια ρύθμιση οφειλών. Ο οφειλέτης θα πρέπει να υποβάλει αίτηση πτώχευσης στο δικαστήριο, με σκοπό να λάβει την απαλλαγή οφειλών.
Η απαλλαγή οφειλών επέρχεται:
α) σε 1 έτος μετά την έκδοση της σχετικής δικαστικής απόφασης, στην περίπτωση που ο οφειλέτης διαθέτει περιουσία την οποία και θα απολέσει κατά την πτώχευση. Σε αυτή την περίπτωση ο οφειλέτης καλείται να πληρώνει στους πιστωτές για 1 έτος το ποσό των εισοδημάτων του που υπερβαίνει το 5-πλάσιο των εύλογων δαπανών διαβίωσης.
ή
β) σε 3 έτη μετά την έκδοση της σχετικής δικαστικής απόφασης, στην περίπτωση που ο οφειλέτης δεν διαθέτει περιουσία ή διαθέτει περιουσία μικρής αξίας την οποία και θα απολέσει κατά την πτώχευση. Σε αυτή την περίπτωση ο οφειλέτης καλείται να πληρώνει στους πιστωτές για 3 έτη το ποσό των εισοδημάτων του που υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης.